विकासला
गेल्या रविवारी तसा थोडा उशीरच झाला. ठरलेल्या हॉटेलात गेला, थोडं इकडं-तिकडं पाहिलं आणि एका कोपऱ्यात अजय दिसला. कुठे तरी शून्यात बघत
असल्यासारखा. त्याला वाटलं आपली वाट बघून कंटाळलेला दिसतोय.
भरलेली
टेबलं आणि बशा घेऊन फिरणाऱ्या वेटरना चुकवत विकास टेबलाजवळ गेला. तो खुर्चीत बसला, तरी अजयचं लक्ष काही गेलं नाही. तो आपला भकास चेहऱ्यानं कुठं तरी नजर
लावून बसलेला. चुटक्या वाजवत विकासनं त्याची तंद्री मोडली. ‘‘कसल्या विचारात आहेस रे बाबा? मी येऊन बसलो, तरी तुझं लक्ष नाही...’’
अजयनं
विकासकडं पाहिलं, पण काही बोलला नाही. त्या ऐवजी त्यानं एक
सुस्कारा टाकला. विकास चमकला. ‘‘काय झालं रे? कसलं टेन्शन आहे? एकदम गप्प गप्प..?’’
टेबलावरचा
पाण्याचा ग्लास उचलून अजयनं एका दमात रिकामा केला. म्हणाला, ‘‘तसं म्हणशील तर टेन्शन नाही काही. पण आहे थोडंसं...’’
विकासच्या
तोंडावरचं प्रश्नचिन्ह ओळखून आणि ते तोंडातून बाहेर पडायच्या आधीच त्याला हातानं 'थांब, थांब' असं
खुणावत अजय बोलू लागला. ‘‘मागच्या वेळी आपण भेटलो ना, त्याच्या दोन-तीन दिवसांनंतरची गोष्ट. त्या दिवशी मी दांडी मारून घरीच
पडलो होतो. दुपारच्या वेळी एक इंटरनॅशनल कुरीअरवाला आला. त्याच्याकडं माझ्या
नावाचं मोठं पाकीट होतं. परदेशातून आलेलं. त्यानं आयडी प्रूफ, फोन नंबर अशी सगळी माहिती घेऊन, दोन-तीन
कागदांवर सह्या घेऊन ते पाकीट दिलं.’’
‘‘पाकीट उघडून बघितलं, तर त्याच्या आत एक पाकीट.
त्यात एक पत्र. आमच्या पिताश्रींचे एक लांबचे चुलत मावस मामेभाऊ होते. ते अगदी
तरुणपणीच झांबियाला गेले आणि तिकडेच राहिले. मी त्यांना कधी पाहिलेलं नाही.
बाबांनी दोन-तीन वेळा त्यांच्याबद्दल थोडं काही तरी सांगितलेलं, तेवढंच,’’ अजय सांगत होता.
‘‘... तर त्या चुलतमावसमामे काकांचं पत्र होतं ते दोन पानी. ‘हे पत्र तुला मिळालं, याचा अर्थ मी आता या जगात
नाही. तशी सूचना मी वकिलांना देऊनच ठेवली होती,’’ अशी
सुरुवात केलेल्या त्या पत्रात बरंच काही काही होतं. पत्राला जोडूनच एक ड्राफ्ट
होता. तीन लाख रुपयांचा! माझ्या नावानं!!’’
अजयचं
बोलणं ऐकून विकासनं ‘आ’ वासला. ‘‘अरे वा! मी तर अशा आफ्रिकेतल्या काका-मामांबद्दल आतापर्यंत फक्त पुस्तकातच
वाचलं होतं. एवढी आनंदाची बातमी आणि अशा रड्या तोंडानं काय सांगतोस?’’, विकासनं विचारलं. आणि मग त्याला एकदम जाणीव झाली - अजयचे काका गेले आणि
आपण त्याला ‘आनंदाची बातमी’ म्हणतोय.
तो थोडा ओशाळला.
पुन्हा
एकदा थांबण्याची खूण करून अजयनं बोलणं सुरू केलं, ‘‘एवढी
मोठी रक्कम एकदम आल्यानं मी गोंधळून गेलो रे. आधी वाटलं कुणी तरी टिंगल केली. तो
ड्राफ्ट खरा का खोटा, अशीही शंका येत होती. पण तो बँकेत
भरला आणि पैसे खात्यात जमाही झाले.’’
टाळी
देण्यासाठी हात उचलत विकास म्हणाला, ‘‘चल, पार्टी दे आता. ‘‘ आणि मग पुन्हा एकदा ‘काका गेल्याचं’ आठवून तो सर्दाळला. ‘‘म्हातारं माणूस. जाणारच कधी तरी. काका म्हणून तुला दुःख होणं स्वाभाविक
आहे...’’ असं सांत्वनपर बोलू लागला.
विकासचं
बोलणं संपण्याच्या आधीच अजय म्हणाला, ‘‘त्यानंतरच्या
आठवड्यातली गोष्ट. सकाळी कामाला जायची घाई असताना पुन्हा एकदा तो कुरीअरवाला आला.
पुन्हा एक परदेशातलं कुरीअर. पुन्हा त्यानं सगळे आयडी प्रूफ घेतले, या वेळी चार कागदांवर सह्या घेतल्या आणि एक भलं थोरलं पाकीट दिलं. दक्षिण
अमेरिकेतून, पेरूमधून आलं होतं ते. आमचा एक लांबचा
मावसभाऊ तिथं होता. आमच्या बाबांपेक्षा चार-पाच वर्षांनी लहान असेल, पण नात्यानं भाऊच. तो तर नशीब काढायला घरातून पळून गेला आणि पुन्हा कधी
आलाच नाही घरी. त्याचीही तीच कथा. त्यानं माझ्या नावानं चांगले 10 लाख रुपये पाठवून दिले. तसंच... त्याच्या मृत्यूनंतर ही रक्कम मला मिळावी, अशी इच्छा व्यक्त करीत. तोही ड्राफ्ट गेल्या आठवड्यात बँकेत टाकला, पैसे जमा झाले आणि म्युच्युअल फंडात गुंतवूनही टाकले!’’
विकासला
आता मात्र राहावलं नाही. त्यानं उठून अजयला जवळ जवळ मिठीच मारली. ‘‘मजा आहे गड्या तुझी. हे तुझं सुतक संपलं की, पार्टी
पाहिजेच. मी काही ऐकणार नाही. लकी आहेस, तू लकी अज्या!’’
विकासच्या
या उत्साहाला आवर घालत अजय म्हणाला, ‘‘कशाचा लकी
अन् कशाचा काय! इजा-बिजा-तिजा होईल म्हणून या आठवड्यात रजा काढून घरीच थांबलो. पण
या आठवड्यात एक कुरीअरवाला फिरकला नाही घराकडं आणि त्यानं काही पाकीटही आणलं नाही.
त्याचंच टेन्शन आहे रे सध्या मला...’’
मन वासुदेवप्याला
उत्तर द्याहटवादेईना आनंदा थार
जरा अधिक भरता
जाई निचरूनी पार